Het
manuaal van Peeter
Verhasselt,
pastoor van
Mazenzele 1538-1557.
Het landelijke
leven in de 16e eeuw.
Dit boek van
auteur Flor De Smedt werd gezamenlijk uitgegeven door
Heemkring ASCANIA (Asse) en Heemkring
Opwijk-Mazenzele (HOM).
Voorstelling van het project
Manuael der parochie van
Masezele van alle mijne jaeren
in gerstelijcken state ghehadt. In
presentyen mijns gewoenelijcken hanteken.
Petrus Verhasselt pbr.
Item alle sculden oft wedersculden
Salmen hier vinden op eenen
stuiver na van S. Jansmesse
XXXVIII tot Kersmesse XL.
In kinessen mijns hanteken
ende vorts ende vort van jaere te jaere.
Petrus Verhasselt. |
Met deze tekst begint
pastoor Peeter Verhasselt zijn manuaal of persoonlijk
dagboek over zijn verblijf te Mazenzele van 1538 tot
1557.
Het
manuaal werd gedurende decennia verloren gewaand,
alleen een zeer klein gedeelte van een 17e eeuwse
kopie bleef bewaard. Van deze kopie maakte o.a. M.
Sacré gebruik in 1927 in zijn bijdragen over de
Brabantse schuttersgilden en Dr. Jan Lindemans in
1937 bij het opstellen van een genealogische schets
van de familie Verhasselt.
In 1991
werd het oorspronkelijk handschrift, dat zich na 5
eeuwen in slechte materiële toestand bevindt,
herontdekt. Om elke verdere beschadiging te
voorkomen, werd het integraal op dia geplaatst door
de heemkring Ascania.
Het
manuaal is een opeenvolging van nota's, 360 pagina's,
betreffende familiezaken (huwelijkscontracten,
overlijden, verdeling,...), huishoudelijke
aangelegenheden (betalingen aan zijn huishoudster,
aankoop van levensmiddelen,...), zakelijke
overeenkomsten (huren, kopen en verkopen van
landbouwgrond, landbouwgewas en materiaal),
afrekeningen met zijn parochianen (de tienden,
verkoop en ruil van graan, stro,...), de kerk van
Mazenzele, rijmpjes, gedichtjes en toneel, het
landbouwleven, allerlei recepten (tegen pest en
andere ziekten bij mens en vee), weer en wind,
geboorten, overlijden en huwelijken, schoolkinderen
(die hij aanvaardt tegen betaling), de schuttersgilde
(de Gilde en de Gildebroeders), Keizer Karel (oorlog
en vrede), persoonlijke nota's (zijn afkomst en
familie, zijn wijdingen, zijn dienst in Mazel, in
Asse en in Meldert),...
In
1995-1996 werd beslist dit merkwaardig en erg
waardevol handschrift te publiceren.
De transcriptie en verdere studie van de inhoud van
het bewaard gedeelte van het manuaal was het opzet en
werd verwezenlijkt door de auteur.
Tegen het
najaar 2000 wordt een leesbare versie van dit hoogst
interessant 16e eeuws Mazels handschrift uitgegeven,
met uitgebreide toelichtingen en specifieke
bijdragen, een glossarium, naam- en plaatsregisters
en talrijke illustraties.
Gespecialiseerde auteurs staan borg voor de
inhoudelijke kwaliteit van deze geschiedkundige
uitgave.
Het werk
wordt zeker een zeer boeiende en unieke kijk op het
16e eeuws landelijk leven.
De
transcriptie van de volledige tekst van het manuaal,
de verwerkingen en de toelichtingen, de illustraties,
het glossarium en de naam- en plaatsregisters beslaan
in totaal ca. 700 pagina's.
Enkele beelden van het manuaal van pastoor
Verhasselt
Foto's: Félix Meurisse
Klik op de foto voor
vergroting.
|