Het manuaal van Peeter Verhasselt,

pastoor van Mazenzele 1538-1557.

Het landelijke leven in de 16e eeuw.


Dit boek van auteur Flor De Smedt werd gezamenlijk uitgegeven door Heemkring ASCANIA (Asse) en Heemkring Opwijk-Mazenzele (HOM).

Voorstelling van het project

 

Manuael der parochie van
Masezele van alle mijne jaeren 
in gerstelijcken state ghehadt. In 
presentyen mijns gewoenelijcken hanteken.
Petrus Verhasselt pbr.
Item alle sculden oft wedersculden
Salmen hier vinden op eenen
stuiver na van S. Jansmesse
XXXVIII tot Kersmesse XL.
In kinessen mijns hanteken
ende vorts ende vort van jaere te jaere.

Petrus Verhasselt.

Met deze tekst begint pastoor Peeter Verhasselt zijn manuaal of persoonlijk dagboek over zijn verblijf te Mazenzele van 1538 tot 1557.

Het manuaal werd gedurende decennia verloren gewaand, alleen een zeer klein gedeelte van een 17e eeuwse kopie bleef bewaard. Van deze kopie maakte o.a. M. Sacré gebruik in 1927 in zijn bijdragen over de Brabantse schuttersgilden en Dr. Jan Lindemans in 1937 bij het opstellen van een genealogische schets van de familie Verhasselt.

In 1991 werd het oorspronkelijk handschrift, dat zich na 5 eeuwen in slechte materiële toestand bevindt, herontdekt. Om elke verdere beschadiging te voorkomen, werd het integraal op dia geplaatst door de heemkring Ascania.

Het manuaal is een opeenvolging van nota's, 360 pagina's, betreffende familiezaken (huwelijkscontracten, overlijden, verdeling,...), huishoudelijke aangelegenheden (betalingen aan zijn huishoudster, aankoop van levensmiddelen,...), zakelijke overeenkomsten (huren, kopen en verkopen van landbouwgrond, landbouwgewas en materiaal), afrekeningen met zijn parochianen (de tienden, verkoop en ruil van graan, stro,...), de kerk van Mazenzele, rijmpjes, gedichtjes en toneel, het landbouwleven, allerlei recepten (tegen pest en andere ziekten bij mens en vee), weer en wind, geboorten, overlijden en huwelijken, schoolkinderen (die hij aanvaardt tegen betaling), de schuttersgilde (de Gilde en de Gildebroeders), Keizer Karel (oorlog en vrede), persoonlijke nota's (zijn afkomst en familie, zijn wijdingen, zijn dienst in Mazel, in Asse en in Meldert),...

In 1995-1996 werd beslist dit merkwaardig en erg waardevol handschrift te publiceren.
De transcriptie en verdere studie van de inhoud van het bewaard gedeelte van het manuaal was het opzet en werd verwezenlijkt door de auteur.

Tegen het najaar 2000 wordt een leesbare versie van dit hoogst interessant 16e eeuws Mazels handschrift uitgegeven, met uitgebreide toelichtingen en specifieke bijdragen, een glossarium, naam- en plaatsregisters en talrijke illustraties.

Gespecialiseerde auteurs staan borg voor de inhoudelijke kwaliteit van deze geschiedkundige uitgave.

Het werk wordt zeker een zeer boeiende en unieke kijk op het 16e eeuws landelijk leven.

De transcriptie van de volledige tekst van het manuaal, de verwerkingen en de toelichtingen, de illustraties, het glossarium en de naam- en plaatsregisters beslaan in totaal ca. 700 pagina's.

 

Enkele beelden van het manuaal van pastoor Verhasselt

Foto's: Félix Meurisse

Klik op de foto voor vergroting.

 


www.heemkringopwijk.net - Print:
© Heemkring Opwijk-Mazenzele (HOM) 1999-