In het spoor van de publicatie van de heruitgave van de Geschiedenis van Opwijk (Jan Lindemans) door de plaatselijke Davidsfondsafdeling in oktober 1983, werd in Opwijk, vanuit privé initiatief, een plaatselijke heemkundige kring opgericht.

Diverse voorafgaande contacten, besprekingen en vergaderingen met mensen waarvan de betrokkenheid, de belangstelling en de kennis voor heemkunde, plaatselijke geschiedenis, familiekunde, folklore,… bekend waren, vonden plaats in de loop van het laatste trimester van 1983.
De oprichtingsvergadering van de nieuwe vereniging had plaats op woensdag 4 januari 1984.
De mensen die zich voor de nieuwe kring wensten te engageren kwamen bijeen voor een eerste bestuursvergadering op maandag 9 januari 1984. Er werd een bestuur samengesteld en de bestuursfuncties werden aangeduid. De kersverse vereniging kreeg ook een naam: Heemkring Opwijk-Mazenzele (HOM). Van de eerste bestuursleden (met een significante bestuursfunctie) zijn er nu, 20 jaar later, nog meerdere op post.

De HOM mag dus in 2004 twintig kaarsjes uitblazen.

De verenigingsorganisatie en de bestuursstructuur en –samenstelling evolueerden uiteraard in de loop van de jaren. Maar de algemene doelstellingen van bij de stichting van de vereniging blijven nog altijd even actueel: binnen een zelfstandige pluralistische vrijwilligersvereniging, met een ruim maatschappelijk engagement, zich bezighouden met diverse aspecten van heemkunde en lokale geschiedenis, in de ruimste zin van het woord.

Van bij de aanvang werd gekozen voor een vereniging die, zowel door haar structuur als door haar werking en activiteiten, de twee deelgemeenten (en dus de vier parochie-entiteiten van de gemeente) zou bestrijken.

Er werd van bij de start ook geopteerd voor een erg ruime heemkundige werking, dus niet alleen voor het verzamelen en bewaren van heemkundige documenten en voorwerpen, maar ook voor het bestuderen van de plaatselijke geschiedenis en voor het onder de mensen brengen van heemkunde (in zijn diverse aspecten) door middel van publicaties, voordrachten, bezoeken, tentoonstellingen, sensibilisatie…, aangepast aan de tijd en de technologische mogelijkheden.

Anders dan bij vele andere (heemkundige) verenigingen probeert de HOM haar heemkundige werking ( + plaatselijke geschiedenis) vanuit de actualiteit te realiseren. Er wordt veel aandacht gehecht aan wat vandaag in onze fysieke leefomgeving gebeurt en hoe de geschiedenis (en ons collectief erfgoed) voor de toekomst bewaard blijft. Onze toekomstige geschiedenis wordt immers vandaag geschreven!

“20 jaar Heemkring Opwijk-Mazenzele” komt nog uitgebreid aan bod in de eerstvolgende nummers van ons HOM-tijdschrift en op onze HOM-internetsite, onder meer met een beknopte geschiedenis van 20 jaar HOM, een volledig overzicht van haar werking gedurende die 2 decennia (chronologische lijst van alle activiteiten) en een lijst van alle heemkundige publicaties (dus niet alleen van de boeken, maar ook van de tientallen losbladige geschriften),...