Naar bovenregel pagina: dubbelklik linkermuisknop

Sluit dit vak met klik op linker muisknop.

Rechter-
muisknop

Kalkzandstenen gebouw, resulterend uit verschillende bouwcampagnes: koor, transept en vieringtoren opgetrokken in overwegend Brabantse gotiek ca. 1410-1420, verwoest samen met praktisch alle omringende huizen van het dorp in 1579 en heropgebouwd tussen 1596 en 1605.

De sacristie langs de zuidzijde werd gebouwd in 1761 in een sierlijke en lichte barokstijl.

Het schip is een vergroting van 1773 in classicistische stijl (met behoud van de eerste vier traveeën van de 15de-eeuwse middenbeuk in de oorspronkelijke gotische stijl), met in de voorgevel (west) een axiaal portaal in laatbarokstijl.

Het bijgebouw langs de noordzijde, op de plaats waar zich tot 1761 de oude sacristie bevond, werd toegevoegd tijdens de grote kerkrestauratie 1979-1982 (verwarmingslokaal).

De St.-Pauluskerk is opgenomen in de Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (Onroerend Erfgoed, een agentschap van de Vlaamse Overheid) - ID: 40401, en is als monument beschermd (toen nog 'klassering' geheten) met een koninklijk besluit van 6 juli 1957.

De kerk werd door de oorlog schier niet beschadigd en niet geplunderd. Ook de klokken werden ongemoeid gelaten. Voor de goede bewaring van een aantal kunstschatten werden veiligheidsmaatregelen genomen.

In 1919 werd op de torenpijler noord-oost een bronzen gedenkplaat geplaatst ter nagedachtenis van 14 parochianen die in 1914-1918 door het oorlogsgeweld omkwamen (gesneuvelde soldaten en burgerslachtoffer Frans De Keersmaecker). Ontwerp en uitvoering: firma Bressers van Gent.

De diensten in de kerk werden logischerwijze vaak aangepast in functie van de oorlogsomstandigheden (bijzondere diensten, sermoenen, herdenking gesneuvelden,…). Opvallend hierbij is ook hoe de parochieverantwoordelijken de groepen van vluchtelingen en geëvacueerden in Opwijk (1917-1918, o.m. uit het Franse Halluin) trachten zo nauw mogelijk te betrekken bij het parochiaal geloofsleven ('afroepen' missen, meldingen van gesneuvelde soldaten van Halluin, sermoenen in 't Frans,…).

Verder werden in de kerk van Opwijk en in de grot van Droeshout gedenkplaten opgericht waarop de namen der gesneuvelde parochianen vereeuwigd werden.

'S Avonds keert eene duitsche patrouille over het Dorp terug, juist toen de S. Paulusprocessie op het kerkplein geknield is. Er wordt besloten de publieke processiën te staken, en dagelijks den Rozenkrans in de kerk te bidden.

Te Opwijck, trekken versche D. troepen, uit Assche (?) rond 6 ½ u. voorbij de kerk. Niemand waagt zich naar de kerk. Geen hoogmis. Panique in Opw. Dorp.

's Morgens (alle zondagen gebeurt er iets bijzonders) onder de 1^e mis, panique in de kerk, onvrijwillig verwekt door 2 zaalzangers (Ritten en Léon): gevolg van den aanhoudenden schrik die tusschen het volk heerscht.

Streng verbod den brief van Card. Mercier van den predikstoel te lezen; - doch, de voorzorgen zijn reeds genomen, alle man zal hem lezen … Bedreiging van het sluiten der kerken.

De D. statieoverste, die anders naar de kerk niet gaat, is als spioen in de hoogmis aanwezig. Op het einde van het officie speelt Jan op het orgel, in plechtige akkoorden, het vaderlandsch lied: 'Waar Maas en Schelde vloeien'…

Te 9 uren, mis en sermoen in de kerk, voor de D. katholieke soldaten, door hunnen almoesenier.

Algemeene biddag voor de Vrede, voorgeschreven door Z. H. Benedictus XV. Veel volk te communie. Indrukwekkende plechtigheid 's namiddags.

Stichtende processie, gevolgd door eene groote biddende menigte. Drij soorten van D. op den doortocht: goede christenen, eerbiedig geknield, beleefde mannen, met blooten hoofd, en … domme en beschofterikken ..

Lijkdienst van onzen gebuur P. Janssens, gesneuveld in 1916 te Caesbeke (IJzer).

Fransch sermoen van E.P. Godard O.S.R. dd. onderpastoor van Halluin voor de uitwijkelingen.

De D. zijn voornemens de klokken en de orgelpijpen onzer kerken op te eischen.

Rond 11 uren, aankomst in Opwijck Dorp, onder algemeen gejuich en het luiden van den grooten bromklok van het 11^e Linie (colonel Verreycken) en een groep artillerie.

De geestelijkheid zorgde voor het in veiligheid brengen der Remonstrancie (de beste onzer kerk, een stuk van groote waarde), voorts voor de kelken, de Godslampen en ander zilverwerk. Dit alles is buiten het bereik der vijanden en onbeschadigd gebleven. Op de kap van de toren der kerk hebben de Duitschers kort voor den wapenstilstand een gat gemaakt, dat bestemd was om de aankomst der legers van de Bondgenooten te bespieden. Doch zij hebben den tijd niet gehad om er gebruik van te maken.

De brieven of mandementen van onzen Doorluchtigen Kardinaal mochten in de kerk niet gelezen worden, met bedreiging van het sluiten der kerk. Die brieven moesten zelfs aan de Duitschers afgegeven worden.

Kort voor den wapenstilstand was een Duitsch op den toren der kerk geklommen en had een groot gat in de kap gemaakt, om van daar de beweging der gealliëerde legers te bespieden, toch dit heeft tot niets meer gediend.

30 Sept. 1914: Begrafenis om 8 ure van Fr. De Keersmaeker en Alf. Daese. De eerste wordt gedragen door 4 mannen van 't Eeksken en Daese door 4 ambulanciers. De dienst wordt wel bijgewoond.

… Een paar dagen later heeft men de Keersmaeker ontgraven. … In 't gasthuis wierd het lichaam gereinigd voor den lijkdienst, die plaats had in de kerk. Deze was proppensvol; al de menschen wilden de begrafenis van den martelaar bijwonen. De ontroering was groot toen een tweede lijkstoet de kerk binnentrad: 't was de begrafenis van een jongen belgischen soldaat van het 2^de jagers, Alfons Dhaese van Gent, die in den slag bij de statie gevallen was en, in de ambulancie van 't pensionnaat overleden. Hij werd gedragen op de schouders door jonge heeren van 't dorp die vrijwillig dienst deden in de ambulancie; de Belgische vlag en zijn soldatenpotsken lagen op het baarkleed.

Te beginnen van morgen (maandag 23) zal het uurwerk van den toren één uur vooruitgezet

worden, eenieder is vriendelijk verzocht 't huis zijne horloge één uur vooruit te zetten, dezen

Te beginnen met toek. Zondag (9 September) zal de horlogie van de kerk 1 uur achteruit gezet

worden … Gelieft toek. Zondag uw uurwerk 't huis 1 uur stil te houden, om gelijk te staan

Te beginnen van morgen zal het uurwerk van den toren één uur vooruitgezet worden, eenieder is vriendelijk verzocht 't huis één uur zijne horlogie vooruit te zetten, dezen avond.

Dijnsd. 30 8 u pl. Zielendienst van Achille Verstraete van Halewijn soldaat, gesneuveld bij Namen den 23 Aug. 1914; de vluchtelingen zijn verzocht dien dienst bij te wonen.

Gelieve dezen avond (Zondag 22) uw uurwerk 't huis 1 uur stil te houden om gelijk te staan met het uur van de sakristij.