Sint-Pauluszaal
Gebouwd als parochiezaal in 1909-1910, op initiatief
van enkele Opwijkse families, en in gebruik genomen in februari 1911 met de
opvoering van het vermaarde Sint-Paulusspel.
Zo kon de nood gelenigd worden die op dat ogenblik bestond om over een zaal voor
toneel en andere culturele en sociale activiteiten te beschikken. Zij werd
gebouwd in neogotische stijl.
Na de oprichting van de Katholieke Volksbond van Opwijck in 1914 huurde deze
culturele, maatschappelijke en sociale vereniging de Sint-Pauluszaal per jaar.
In 1950 schenken de eigenaars in onverdeeldheid onwederroepelijk de grond en de
zaal aan de vzw Vereniging der Parochiale werken van de Dekenij Asse (nu vzw
V.P.W. Gewest Asse Afd. 0229 Opwijk).
In 1951 worden een aantal herstellingen uitgevoerd door de parochie voor een
bedrag van 355.185 frank. In 1955 krijgt vzw Vereniging der Parochiale werken
van de Dekenij Asse de toelating van de gemeente Opwijk om de Sint-Pauluszaal
uit te baten als feestzaal-schouwspelzaal. Vanaf eind 1970 huurt de gemeente de
zaal van de vzw V.P.W. Gewest Asse. Met het gemeentebestuur als bouwheer werd
een restauratie en grondige vernieuwing, en uitbreiding met dienstlokalen,
uitgevoerd In 1986-1987, met plechtige heropening op 5 juni 1987.
In september 2013 werd de zaal door de gemeente aangekocht van de vzw Parochiale
werken van het Gewest Asse.
De Sint-Pauluszaal is sinds 2013 opgenomen in de
Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (Onroerend Erfgoed, een agentschap van de
Vlaamse Overheid). ID: 215670.
Tijdens de oorlog was de de Sint-Pauluszaal ook de opvangplaats bij uitstek voor
de hon-derden vluchtelingen en geëvacueerden die in Opwijk verbleven (1914,
1917, 1918). De zaal werd zowat herschapen in een bestendig nachtasiel.
Geschiedenis van Opwijk:
Op 12 oktober (1918) waren er, te Opwijk, reeds 800 vluchtelingen ten laste van het Comité; op 27 oktober kwamen er nog 550 bij; begin november telde men er 1677. De St. Pauluszaal was herschapen in een bestendig nachtasiel.
Oorlogsdagboek van Louis Lindemans
Zaterdag 26
Sept. 1914
De Keersmaeker wordt ter plaatste (Mansteen) be-graven, en de gevangenen worden
te Opwijck in de Sint Paulus zaal gebracht. Hunne huisgenoten, op vlucht
gedreven, weten niets over hun lot.
Maandag 28 Sept. 1914
Verscheidene oude mannen van 't Eeksken, door de D. gevangen genomen
zaterdag, en die de nacht in S.P.zaal hebben doorgebracht nemen zondag het
middagmaal bij E. H. Van Gestel.
Zondag 4e Oct. 1914
's Nachts (3/4) worden hier door de D. talrijke vluchtelingen overgebracht
uit Sint-Gillis en Dendermonde: arme dompelaars. Zij worden in S. Pauluszaal en
in de gemeenteschool geherbergd en moeten door de Gem. onderhouden worden.
Vrijdag 17 September 1915
Groot D. feest in de zaal. 250 D. (uit Opw. Assche en Merchtem) met muziek
trekken stoetsgewijze door het Dorp.
Zaterdag 25e December 1915
3 uren. Alg. vergadering van S.Vinc. Genootschap in de St.Pauluszaal.
Algemeen verslag onzer werkzaamheden, alsook over de oorlogswerken, namelijk
over het steunfonds onzer belg. Krijgsgevangenen.
Zondag 2e April 1916
Feestje van de zondagschool, in de S. Pauluszaal, door de D. bewaakt.
Maandag 25e Dec. 1916
Algemeene vergadering van S.V. genootschap in de SintPauluszaal.
Herinnering, in vollen oorlogstijd, aan den 60e verjaardag van de eerste algem.
Vergadering van eene conferentie.
Zondag 22 April 1917
Conf. Van S.V. à Paulo. Algemeene Vergadering in de S. Pauluszaal, druk
bijgewoond.
Vrijdag, 31 Augusti 1917
Meeting van Halluiners in de zaal. Opgehitst door een kleine groep
socialisten (tusschen dewelke gepa-tenteerde dieven), meenen die menschen te
moeten protesteeren tegen de handelingen van de heeren Bovy en René Drouart,
hunne vertegenwoordigers in het komiteit. Maar deze zijn op hun tong niet
gevallen en weerleggen hunne tegenstrevers mees-terlijk.
Kerstdag, 25 December 1917
Verslag van de werkzaamheden van S. Vinc. Ge-nootschap heden voorgedragen,
in de S. Pauluszaal voor een talrijk publiek.
Maandag 4 November 1918
Het regent vluchtelingen. De Sint Pauluszaal waar al dat volk nestelt wordt
geplunderd. De costumes van den toneelkring namelijk werden meegenomen, schermen
en decors aan stukken gescheurd. Weinig interessante kerels die wij nu moeten
herbergen, niet veel beter dan Duitschers.
Verslag van August Van der Velpen, pastoor:
Zaterdag 26 Sept.
1914
De gevangenen worden teruggebracht naar het Dorp en vernachten in de
Sint-Pauluszaal waar zij blijven tot Zondag noen.
Frontblaadje De Stem uit Opwijck, 10-3-1916:
26 September 1914
De gevangenen van 't Eecksken wierden dien nacht naar 't dorp gebracht en daar
in de Sint Pauluszaal opgesloten. Hier vonden zij ten minste slapen voor den
nacht. 's Anderdaags 's middags wierden zij losgelaten door Jan de Champetter.
De arme menschen wierden bij de begoede lieden van 't dorp ingenomen, want, zij
waren afgemarteld en, ginder, lagen hunne huizen in aasche…
De Stem uit Opwijck, 10-10-1918:
Te Opwijck kermis was er concert in de St Paulus-zaal, ingericht door de zangmaatschappij ten voordele der Opwijksche krijgsgevangenen.
De Stem uit Opwijck, 20-3-1918:
Al de vluchtelingen van Halewijn spreken met den meesten lof over hun onthaal te Opwijck. Ziehier wat een van hen ons schrijft: In de St Pauluszaal wordt klasse gegeven aan de kinderen der vluchtelingen. Deze laatsten ontvangen ook in die zaal hunne geldelijke ondersteuning.
Verslagboek Sint-Paulusparochie:
Februari 1917
Zondag 18 - … 's namiddags algemeene vergadering in de St. Pauluszaal voor de
werkende en eere-leden van het genootsc H. van den H. Vincentius à Paulo, alsook
voor de arme huisgezinnen die bezocht worden …
Maart 1917
Zondag 4 - … om 4 ½ u algemeene vergadering voor de werkende en eereleden van
het genootsc H. van den H. Vincentius à Paulo in de St. Paulus-zaal
April 1917
Vandaag (zondag 22) om 4 u algemeene vergadering voor al de werkende en
eereleden van
het genootschap van den H. Vincentius à Paulo in de St. Pauluszaal.
Juli 1917
Zondag 21 - 4 u algemeene vergadering voor al de werkende en eereleden van het
genootsc H. (van den H. Vincentius à Paulo) in de St. Pauluszaal
December 1917
Dynsd. 25 - Hoogdag van Kerstmis. … om 3u algemeene vergadering voor de werkende
en eereleden van het genootschap van den H. Vincentius à Paulo, in de St.
Pauluszaal