Open Monumentendag 2003
zondag 14 september
- maandag 15 september
Thema:
STEEN
Op zondag 14
september 2003 wordt in gans Vlaanderen de
15e editie van
Open
Monumentendag (OMD) georganiseerd.
Dit jaar is het OMD-thema 'Steen'.
Onze Heemkring doet ook dit jaar mee met
een project in Opwijk rond dit thema. |
|
· |
Openstelling
van de historische Sint-Pauluskerk.
Openstelling en
geleide bezoeken
aan de
Sint-Pauluskerk,
binnen (kerkinterieur, zolderruimten boven de gewelven,
torenruimten) en buiten, met bijzondere aandacht voor “steen” in en
aan de Sint-Pauluskerk.
Gebouwd ca.
1410-'20 (met gebruik van stenen van een vroeger gebouw),
verwoesting 1579 en heropbouw 1596-1605, nieuwe sacristie 1761,
vergroting 1772-'74, diverse grote herstellings- en
verfraaiingswerken 1894-1910, restauratie 1979-'82.
De opeenvolgende
bouw- en verbouwingsfazen maken dat zowel langs de buitenzijde als
binnen in het kerkinterieur en in de zolder- en torenruimten diverse
steensoorten (natuursteen en plaatselijk gebakken steen) en
bewerkings-, imitatie- en afwerkingstechnieken zichtbaar zijn.
De kerk
is beschermd als monument met
K.B. 6 juli 1957.
Interieur
Sint-Pauluskerk doorlopend open van
11u30
(na de kerkdienst) tot 18 uur.
Geleide rondgangen (buiten, interieur, zolder- en torenruimten) om
ca.
11u15,
ca. 15u15 uur en ca. 16u15 (in aansluiting met de dorpswandeling
'Tussen kerk en oude pastorie').
Samenkomst
telkens aan de ingang
(buiten)
van de kerk. Duur:
ca. 1 uur.
Het aantal rondleidingen zal eventueel opgevoerd worden in functie
van de interesse van het publiek.
Het monument is gedeeltelijk toegankelijk voor rolstoelgebruikers. |
·
|
In
de kerk:
foto-
en documentententoonstelling met als thema 'Steen
in het Opwijks bouwkundig erfgoed'
Steen in onze gebouwen (soorten,
productie- en steenwinning, verwerking en afwerking, steenimitatie,
stenen beelden, vloer- en wandtegels, stenen dakbedekkingen,...),
onze (vroegere) steenwegen, perceelsafbakening in steen,
de sociale context van steen in ons erfgoed,...
Met bijzonder deel “Steen in de Sint-Pauluskerk”
(gebruik in de verschillende steensoorten binnen en buiten in de
verschillende bouwfases, de aankoop,
vervoer en verwerking van de steen bij de
kerkvergroting 1772-'75, de studie en restauratie van de steen bij
de kerkrestauratie 1997-1982,…),...
Vrij bezoek doorlopend
op zondag 14 sept. van 11u30
(na de kerkdienst) tot 18 uur.
Gegidste
bezoeken in
aansluiting met de (monumenten)-dorpswandelingen
en de rondgangen in de kerk. Het aantal
gidsbeurten zal eventueel opgevoerd worden in functie van de
interesse van het publiek. |
·
|
Bezoek aan de Oude
Pastorie van Opwijk (Oude-pastoriedreef).
Gebouwd door
pastoor Gillis Van Lokeren in 1626, vooral met eigen geldmiddelen,
op grond van de kerk. Na de bouw van de nieuwe pastorie aan de
Singel in 1847 werd de oude pastorie, met de oorspronkelijke
omgrachte tuin en lemen vakwerkschuur, verkocht en gebruikt als
hoeve met woonhuis.
Het woonhuis (verbouwd ca. 1765), heeft
massieve witgekalkte muren in baksteen, onder een zadeldak. Binnenin
bleef de oorspronkelijke indeling grotendeels bewaard. Oude stenen
vloeren, een oude schoorsteen, een oude pomp,… zijn nog aanwezig.
De Oude Pastorie,
met bijgebouwen en oorspronkelijk
omgrachte tuin, is beschermd als monument met M.B. 23 maart 1998.
Begeleide bezoeken enkel in aansluiting met de (monumenten)wandeling
'Tussen kerk en oude pastorie'. |
·
|
zondag 14 sept.
om 10 uur,
om 14 uur en om 15 uur:
(monumenten)wandeling
'Tussen kerk en oude pastorie',
met onderweg
bijzondere aandacht voor onder meer
“steen” in een aantal gebouwen
(merkwaardige woningen in de Marktstraat, Kloosterstraat en Singel,
kloostergebouw Sint-Vincentius a Paulo,…), voor de eeuwenoude
typische “kerk”wegen tussen de
initiële locatie van de dorpskern (bij
de Reynersbrugghe - 10e-11e eeuw) en het huidige
dorpscentrum, voor de oude
toegangswegen naar de Oude Pastorie, Borcht en Hof ten Hemelrijk,
voor de (bedreigde) archeologische site van de Borcht
(sinds 10e-11e eeuw),
voor de Clausmeers (vermoedelijke plaats van het vroegere
borchtkerkje Sint-Paulus),
voor de dorpsbeek (Asbeek), voor de plaats van het
“Kareelgelege” (vroeger
pastoorsgoed en later kerkegoed, plaats van steenbakkerij
voor de Sint-Pauluskerk
15e eeuw),
voor de vroegere hoeve “Hof ten Hemelrijk”
(sinds 14-15e eeuw), voor het oude kerkhof rond de kerk,...
Duur
van de geleide wandeling:
ca. 1½ uur
(m.i.v. bezoek aan Oude Pastorie). |
·
|
Geïllustreerde publicatie “Steen in het Opwijks bouwkundig erfgoed”,
met onder meer een bezoekgids “Sint-Pauluskerk: een
stenen monument”, de
tentoonstellingsgids “Steen
in het Opwijks bouwkundig erfgoed”
een wandelgids “Tussen kerk en oude pastorie”,
een bijdrage over de oude pastorie, een bijzondere bijdrage
“Steen in de Opwijkse toponymie”,... |
Op
MonumentenMaandag,
15 september, kan de jeugd hetzelfde programma beleven, aangepast
aan het niveau van de bezoekende klasgroepen, onder het motto 'Gebouwen
spreken: van steengoed tot keitof' |
|
De Sint-Pauluskerk
doet telkens dienst als centraal OMD-informatiepunt.
Het bezoek aan de kerk
(binnen en buiten), met de tentoonstelling, en de monumentenwandeling
gebeurt met gidsen van de Heemkring Opwijk-Mazenzele.
Toegang
tot de monumenten, geleide rondleidingen, bezoek aan tentoonstelling en
monumentenwandeling: gratis.
Prijs publicatie
“Steen in het Opwijks bouwkundig erfgoed”: 2,50 euro, 1,50 euro voor
HOM-leden (abonnees op dit tijdschrift).
Organisatie:
Heemkring
Opwijk-Mazenzele (lokaal comité OMD).
Met medewerking
van
- |
de kerkfabriek Sint-Paulus Opwijk |
- |
mevr. Maria Robberechts-Cleymans |
- |
architect Emiel Van Lembergen |
Het bezoek aan de oude pastorie met tuin, die nog bewoond is, gebeurt
uitsluitend onder begeleiding, telkens in aansluiting met de
(monumenten)wandeling 'Tussen kerk en oude pastorie'.
In geval van (heel) slecht weer kunnen sommige uurregelingen aangepast
worden.
Verdere informatie:
Contactadres Heemkring Opwijk-Mazenzele - Bolstraat 93 te 1745 Opwijk, tel.
052-35 50 27, e-mail info@heemkringopwijk.net.
Contact (tel.) op OMD:
0478-234733 (I. Luypaert) en 0496-596150 (M. Willocx).
|
De Sint-Pauluskerk: een monument van steen. Torengevel
(in de zolderruimte boven het schip (1410-'20, hersteld ca. 1600).
Hierbij ziet men het tracé van het dak van de middenbeuk vóór de
vergroting (verbreding en verhoging, 1772-'75) in de lijn tussen de
bakstenen structuur (binnenwerk) en het (vroegere) gevelwerk in
natuursteen.
Met ziet ook het tracé van het vroegere houten tongewelf op het
baksteenmetselwerk.
© provincie Vlaams-Brabant (Filip Van Loock). |
|