Zoals elk jaar geeft Heemkring Opwijk-Mazenzele (HOM) haar eigen invulling die direct aansluit bij het centrale thema van de jaarlijkse Erfgoeddag 'Grenzeloos'.

Ook in Opwijk wordt vanaf 2014 de Eerste Wereldoorlog bijzonder herdacht. Deze wereldbrand, die ook in onze dorpen verwoesting, miserie, honger en onnoemlijk menselijk leed teweegbracht, barste los begin augustus 1914, dus 100 jaar geleden.

Heemkring Opwijk-Mazenzele had de afgelopen decennia al herhaaldelijk bijzondere aandacht voor deze erg belangrijke periode in onze geschiedenis, met een grootse tentoonstelling (met publicatie) in november 1989 (in het nieuwe bibliotheekgebouw), het uitgebreid boek Getuigenissen van de «andere oorlog». Opwijk en Mazenzele (en omstreken) 1914-1918 (2004), diverse bijdragen in het HOM-tijdschrift en op de website www.heemkringopwijk.be,...
Onder meer dank zij belangrijke giften en door vele opzoekingen bezit onze vereniging een uitgebreide documentatie- en archiefverzameling over WO I.

In 2012-2013 verleenden wij onze medewerking aan het boek Oorlogsdagen, door Pieter Serrien (bij Manteau, sept. 2013). Wij werkten ook, op vraag van de provincie Vlaams-Brabant en de gemeente Opwijk, uitgebreid en gewaardeerd mee aan het project De Groote Oorlog in de Brabantse Kouters. Toen leven overleven was. Dit project omvat onder meer een reizende tentoonstelling en een tijdelijke fietsroute Relicten WOI. Dit project wordt gerealiseerd door Toerisme Brabantse Kouters vzw (waarvan Opwijk deel uitmaakt).

Op vrijdag 21 februari organiseren wij een geïllustreerde lezing Oorlogsdagen 1914-1918 in Opwijk, door auteur Pieter Serrien, aan de hand onder meer van het oorlogsdagboek 1914-1918 van Opwijkenaar Louis Lindemans. En op 22 maart jl. organiseerden wij een scan- en infosessie WO I.

Erfgoeddag op zondag 27 april 2014

Het algemeen jaarthema van deze Erfgoeddag is Grenzeloos.

Tot 1914 kwamen de mensen niet of weinig buiten hun eigen dorp. Laat staan buiten de landsgrenzen, op een missionaris of een vroege landverhuizer na.
Door de oorlogsomstandigheden, al vanaf de Duitse inval begin augustus 1914 en daarna de volgende 4-5 jaar, veranderde dat heel drastisch.
Het woord grens kreeg tijdens de Eerste Wereldoorlog een ganse nieuwe dimensie. Niet alleen was er het onderscheid tussen bezet en niet bezet gebied. Ook in het bezet gebied werden bijvoorbeeld met het Etappengebied nieuwe grenzen gecreëerd (o.m. langs noord- en westgrens van onze gemeente). En dan waren er natuurlijk de landsgrenzen: met Duitsland (in oorlog, met verschuivende frontgrenzen), Luxemburg, het neutrale Nederland (afgesloten met de 'Dodendraad'), Frankrijk (in oorlog, met verschuivende frontgrenzen) en het overzeese Engeland (in oorlog).

Met Erfgoeddag belichten wij met een tentoonstelling en een publicatie de vele Opwijkenaars en Mazelaars die door de oorlogsomstandigheden over de landsgrenzen trokken en de groepen vreemdelingen die (tijdelijk) in onze dorpen verbleven.
En het zijn er heel wat: naar Nederland, Frankrijk en Engeland gevluchte burgers, geïnterneerde soldaten in het neutrale Nederland, onze soldaten in opleiding of op verlof of in herstel in Frankrijk en Engeland, vrijwilligers en ontsnapte geïnterneerde soldaten die vanuit Nederland vertrokken om via Engeland en Frankrijk het Belgische front te vervoegen, krijgsgevangenen in Duitsland, soldaten in Frankrijk gestorven en begraven, naar Duitsland gedeporteerde arbeiders, Duitse bezettingssoldaten in Opwijk, Noord-Franse vluchtelingen (geëvacueerden) in Opwijk, Italiaanse soldaten in Opwijk (nov. 1918, bezettingssoldaten in Duitsland na de wapenstilstand,…

Een digitale schermpresentatie (met beelden, geluidsfragmenten, filmpjes,...) voert je mee naar 1914-1919, naar de plaatsen en situaties over de landsgrenzen waar toen de Opwijkenaren en Mazelaars door de oorlogsomstandigheden 100 jaar geleden terechtkwamen.

Uiteraard brengt de tentoonstelling meer dan alleen maar een overzicht van toevallig verzamelde documenten, voorwerpen en foto’s.

Het geheel wordt gestructureerd voorgesteld met een evenwichtige opbouw en inhoud. Alles wordt inhoudelijk gekaderd en de informatie wordt aan de bezoekers getoond met passende begeleidende teksten en duidelijke onderschriften.

Bij de expositie verzorgt de Heemkring ook een bijzondere publicatie (brochure), met algemene toelichtingen bij de onderwerpen (achtergrondinformatie) en ruime basisinformatie van de tentoongestelde documenten en voorwerpen. Zo krijgt de eendagstentoonstelling ook iets blijvends waardevol op papier. Deze publicatie wordt aan alle bezoekers gratis aangeboden.

Plaats:  benedenzaal van 'de Waag', Kattestraat 27 te Opwijk.