Duitse troepen waren al op 19 augustus 1914 de stad Leuven binnengetrokken. De eerste dagen bleef het relatief rustig, maar op 25 augustus barstte de bom. Om acht uur 's avonds werd er geschoten in de stad. Hoe het precies is gegaan is niet duidelijk, maar waarschijnlijk zijn twee verschillende Duitse compagnieën in het schemerdonker op elkaar gaan schieten, denkend dat de tegenpartij uit Belgen bestond. Het verhaal van generaal van Luttwitz kan in ieder geval niet waar zijn, aangezien de burgemeester van Leuven geen zoon had. De Duitse troepen waren ervan overtuigd dat Belgische 'franc-tireurs' (burger-sluipschutters) op hen hadden geschoten. Daarvoor moest de hele stad boeten.

Drie dagen lang heerste in Leuven een terreurbewind. Grote groepen burgers werden geëxecuteerd, huizen geplunderd en het hele oude centrum werd in brand gestoken. Meer dan 200 burgers werden omgebracht en nog eens honderden werden per trein naar een kamp in Münster gedeporteerd. Na drie dagen brand waren ruim 1100 panden verwoest.

In de nacht van 25 op 26 augustus 1914 staken Duitse troepen de middeleeuwse Lakenhal, met daarin de universiteitsbibliotheek, in brand. Bijna duizend handschriften, 800 incunabelen en 300.000 boeken gingen in vlammen op.