|
|
Kroniek Opwijk 1914 - 4
3 - 11 september 1914
Begin september hadden de
Belgische troepen zich voor het grootste deel teruggetrokken in de fortengordel
rond Antwerpen. De Duitsers probeerden via een omtrekkende beweging op de linker
Scheldeoever aan te vallen.
In deze dagen waren zowat alle oorlogsgebeurtenissen in onze streek afgestemd op
de pogingen van de Duitsers om Dendermonde te veroveren en daar de strategisch
erg belangrijke Scheldebrug over te steken.
De Duitse troepen gebruikten hierbij bijna uitsluitend de grote wegen (op
Opwijks grondgebied dus de steenweg vanuit Asse over Mazenzele en Nijverseel en
van uit de richting Mechelen via Merchtem, Klei, Steenweg op Vilvoorde en de
steenweg naar Dendermonde).
De volgende dagen en weken bleven Dendermonde en de omliggende gemeenten op de
rechter Scheldeoever het decor van heen en weer gevechten tussen Belgische en
Duitse troepen. Dan was de stad (en ruime omgeving) in Belgische handen, dan
weer in Duitse. Schermutselingen, gevechten en artilleriebeschietingen wisselden
elkaar af. De dorpen Lebbeke en Sint-Gillis (op de weg van de Duitsers naar
Dendermonde) kregen het heel zwaar te verduren. Pas op 29 september viel
Dendermonde definitief in Duitse handen.
Opwijk-dorp, wat verwijderd van de grote aanvoerwegen, zag in die dagen weinig
of geen Duitse soldaten.
Donderdag 3 september 1914
In de namiddag dynamiseren de Duitsers de kerktorenspits van Mazenzele. Gans de torenspits vloog in de lucht. De klokkenstoel is grotendeels verbrijzeld en een deel van het torengewelf stortte in. De klokken bleven gespaard.
De torens van Baardegem, Moorsel, Meldert, Mollem en Bollebeek worden eveneens vernield of beschadigd. De Duitsers bedreigen die van Asse en Droeshout met hetzelfde lot.
Diezelfde dag branden de Duitsers ook Lexismolen (van de wed. Frans Van Ingelgem-Vereertbrugghen) af (Lepelstraat, schuins tegenover huidige Molenstraat).
Er kwam een verbod om nog de kerkklokken te luiden.
4 september
Gans de
namiddag en avond trekken Duitse troepen naar Lebbeke en verder naar
Dendermonde.
Duitse troepen overnachten te Nijverseel ('t Luik) en verzwijgen hun plan, wraak
nemen tegen Lebbeke (waar menige Duitser door Belg. soldaten neergeschoten werd)
niet: 'Opwijck braaf, Merchtem slecht, Lebbeke zeer slecht!'.
Vreselijke oorlogsrazernij te Lebbeke: tientallen woningen worden door de
Duitsers in brand gestoken of beschadigd. Een 30-tal burgers worden vermoord. In
die eerste septemberdagen worden in Lebbeke ca. 400 mannen opgepakt en
weggevoerd.
Burgers van Lebbeke en Sint-Gillis worden door de Duitsers in de gevechten
gebruikt als levend schild.
Talrijke
Lebbeekse vluchtelingen trekken naar Opwijk.
De Belgische troepen trekken zich terug over de brug van Dendermonde, maar
lukken er niet in ze op te blazen.
De Duitsers beginnen in Dendermonde de eerste huizen te plunderen en in brand te
steken. Ook in Sint-Gillis en Dendermonde worden talrijke burgers vermoord.
's Avonds zitten veel vluchtelingen uit Lebbeke, Sint-Gillis,... in Opwijk. Een
twintigtal verblijven in ‘t pensionaat Lindemans (Schoolstraat). Zij vertellen
ijselijke dingen over de vreselijke strafexpedities van de Duitsers: moorden,
plunderingen, wegvoeringen van burgers, burgers als levend schild,...
5 september:
Opnieuw
doortocht van Duitse troepen (ook met kanonnen) op Droeshout. Terug zware
gevechten in en rond Dendermonde. De Duitsers vernielen de Scheldebrug, wellicht
om een aanval van de Belgen in de rug te vermijden. De stad wordt verder
geplunderd en afgebrand.
Opnieuw Duitse strafexpedities in Lebbeke, Sint-Gillis en Dendermonde.
6 september
Dendermonde wordt verder geplunderd en platgebrand.
De Duitsers pogen vruchteloos een brug te leggen over de Schelde ter hoogte van Baasrode-Moerzeke.
Veel vluchtelingen uit Dendermonde, Sint-Gillis, Lebbeke,... in Opwijk.
7 september
Zowat gans den dag trekken Duitse troepen, langs Droeshout, naar Aalst en Gent.
8 september
De Duitsers trekken zich voor de eerste maal terug uit Dendermonde. Grote groepen trekken langs de steenweg (Nijverseel, Barreel, Mazenzele) met hun roofbuit uit Dendermonde en Lebbeke terug richting Asse.
9 september
Het Belgisch leger begint een 2de uitval uit den fortengordel Antwerpen, vooral om te verhinderen dat Duitse troepeneenheden van hier ingezet kunnen worden in de beslissende Slag aan de Marne (Frankrijk).
Dendermonde wordt opnieuw ingenomen door Belgische troepen. Enkele Duitsers worden bij verrassing gevangen genomen door Belgische soldaten in de Heirbaan in Opwijk.
10 september
Opnieuw grote Duitse troependoortocht op de grote steenweg Opwijk naar Dendermonde. Andermaal worden in Lebbeke burgers opgepakt om als levend schild te dienen.
De Koutermolen van Merchtem-Peizegem wordt door de Duitsers in brand gestoken.
11 september
De poging van de Duitsers om Dendermonde opnieuw te veroveren mislukt. Gedeeltelijke terugtocht van Duitse troepen richting Brussel.
 |
 |
|
|
De kerk van Mazenzele met de torenspits die op 3 september 1914 door de Duitsers opgeblazen werd. |
Lexis-molen aan de Lepelstraat in
Mazenzele, door de Duitsers |
