16 - 31 oktober 1914

Na de val van de (reeds verlaten) Vesting Antwerpen; color: "red", op 10 okt., rolt de Duitse oorlogsmachine in snel tempo over de rest van het land. Op 11 oktober valt de beslissing: het Belgisch leger blijft in België en zal slag leveren aan de IJzer. Ook de Franse en Britse troepen trekken zich terug.
Op 12 oktober trekken de Duitsers Gent binnen en twee dagen later staan zij in Brugge.

De Duitse bevelhebbers willen een offensief ontketenen in de richting van de Noord-Franse kanaalhavens Duinkerken, Calais en Boulogne, over een front van ca. 100 km (van de Noordzee tot aan La Bassée in Noord-Frankrijk), met als doel de communicatielijnen met Groot-Brittannië te verstoren.

Het Belgische front liep langs de IJzer en het kanaal Ieper-IJzer, 39 km tussen Nieuwpoort en Boezinge (bij Ieper). Tussen 18 en 31 oktober 1914 vond de slag aan de IJzer plaats. Franse, Engelse en Belgische troepen stonden tegenover het Duitse leger.
Bij de IJzerslag sneuvelden ook enkele dorpsgenoten.

Op het thuisfront, in Opwijk en Mazenzele, moet men noodgedwongen beginnen te wennen aan de Duitse bezetting. De Duitsers plegen diefstallen en opeisingen allerhande. Ze gaan ook op jacht in Buggenhoutbos. Er is geregeld terugkeer en doorgang van burgervluchtelingen (vanuit de Vlaanderen, terug naar hun stad of dorp). Grote groepen van het Duitse leger trekken langs de hoofdbanen (Mazenzele, Droeshout, Nijverseel) naar het Westfront.

vrijdag 23 oktober

Frans Edward Haverhals sterft aan zijn verwondingen in het burgerlijk hospitaal te Veurne. Geboren te Opwijk op 13-10-1887, zoon van Pierre-Jozef en Louisa Van der Steen, Mansteen. Hij was soldaat-milicien bij het 6de Linieregiment. Begraven op de Belgische Militaire Begraafplaats De Panne.

23/24 oktober

Ludovicus Juliaan Schotsmans sneuvelt te Diksmuide (vermist). Geboren te St.-Jans-Molenbeek op 30-05-1898, zoon van Pierre-Augustin en Jeanne Marie Verdoodt, Droeshout (Steenweg op Vilvoorde). Hij was een 16-jarige student (Bisschoppelijke Normaalschool Mechelen), oorlogsvrijwilliger bij het 1ste Linieregiment.

Begraven op de Belgische Militaire begraafplaats van Keiem.

24 oktober

Frans Xaveer Goed(t)gezelschap sneuvelt te Ramskapelle. Geboren te Opwijk op 14-02-1889, zoon van Jean François en Marie Sylvie Van Damme, Nijverseel (Het Luik). Hij was soldaat van het 5de Linieregiment.

30 oktober

De laatste gesneuvelde van onze gemeente in de Slag om de IJzer (8 okt. - 31 okt.) was Ludovicus Costers. Geboren te Mazenzele op 11-11-1892, zoon van Egidius Damianus en Clementia Van den Bossche . Hij stierf op 30 oktober vermoedelijk te Stuivekenskerke. Zijn thuis was te Mazenzele, in de huidige Bosstraat (wijk Schaapheuzel). Hij woonde sinds juni 1914 te Asse (Crokegemstraat), maar hij staat toch vermeld op het gedenkteken voor de gesneuvelden van Mazenzele. C. L. Costers was soldaat bij het 2de Regiment Carabiniers. Zijn begraafplaats is ons niet gekend.

Na enkele mislukte pogingen slaagde het Belgische leger er vanaf 29 oktober in om, met hulp van enkele deskundige burgers, de IJzervlakte van Nieuwpoort tot Diksmuide onder water te zetten (tussen de linker IJzeroever en de berm van de spoorweg Nieuwpoort-Diksmuide - nu de fietsweg 'Frontzate'). Deze onderwaterzetting gebeurde vanuit het sluizencomplex van Nieuwpoort (via de Noordvaart). Dit dreef de verraste Duitse troepen terug over de IJzer. Zij zullen er niet meer in slagen om deze permanent onder water gezette streek over te steken. Hun doel om onder meer via de Westhoek snel de Franse Kanaalhavens te bereiken moesten zij opbergen. De loopgravenoorlog (stellingenoorlog) was een feit, tot het einde van de zomer van 1918.

Het dagelijks openen en sluiten van de sluizen van de Noordvaart te Nieuwpoort, en het onderhoud van de sluizen en de bewuste waterwegen, was telkens een erg gevaarlijke opdracht. Nieuwpoort lag nabij de Duitse stellingen en het sluizencomplex werd zwaar onder vuur genomen. Bij deze cruciale operaties was ook een Opwijks soldaat (korporaal, later sergeant) nauw betrokken: Benoît Ballon. Geboren te Merchtem (Peizegem) 17-09-1879, kwam in 1913 (na zijn huwelijk te Steenhuffel met Marie Louisa Buelens) in Opwijk wonen. Het gezin (met 4 kinderen) woonde aanvankelijk in de huidige Marktstraat, later in de Heirbaan. Hij was hier bediende van het spoorwegstation Opwijk. In 1952 verhuisde hij, met zijn echtgenote en een ongehuwde zoon, naar Steenhuffel en later naar Mechelen waar hij op 16-08-1963 overleed.

Bidprentje van Frans Eduard Haverals

Inschrijving (overschrijving) van de overlijdensakte van Frans Eduard Haverals uit de Burgerlijke Stand van de stad Veurne (31-12-1915) in de Burgerlijke Stand van Opwijk (02-12-1918). Een gewijzigde akte werd in Opwijk ingeschreven op 30 maart 1922.

Grafsteen van Frans Edward Haverhals op de Belgische Militaire Begraafplaats van De Panne.

Bidprentje van Ludovicus Juliaan Schotsmans.

Grafsteen van Ludovicus J.R. Schotsmans op de Frans Edward Haverhals op de Belgische Militaire Begraafplaats van Keiem.

Frans Xaveer Goed(t)gezelschap, gesneuveld te Ramskapelle op 24 oktober  1914.

Bidprentje van Ludovicus Costers.

Sergeant Benoît Ballon. Hij was nauw betrokken bij de onderwaterzetting van de IJzervlakte vanaf eind oktober 1914.