Naar HOM-website

Startpagina HOM-algemeen

Nieuw op HOM-site

Naar externe links

Zoeken in HOM-site

Inloggen HOM-ledengebied

Vorige bezochte pagina

Volgende (reeds bezochte) pagina

Email naar HOM

Vernieuwing van deze pagina

Klik voor naar top van de pagina of dubbelklik linkermuisknop

Sluit dit vak met klik op linker muisknop.

Info rechtermuisknop

Volgende pag. of vorige pag.

  

  
  

aaaaaa

HOM - Heemkundige bijdragen
Artikel verschenen in het HOM-tijdschrift 1996-3, p. 33-35.


Sprokkels uit de geschiedenis van het Mazels pompierskorps

Op maandag 10 augustus 1868 brak brand uit in de woning en de schuur van de weduwe Goossens. (1)

De Mazelse gemeenteraad, in zitting van 13 augustus (2), loofde de moed en de werkzaamheid van al wie zich inzette en onderscheidde in de strijd om de brand in te dijken. De raad kende een tegemoetkoming of schadeloosstelling toe aan het personeel van het brandweerkorps van Asse en van Merchtem (aan elk lid 2 fr.) en aan de gendarmes Herregods en De Schrijver van de brigade van Asse en aan 2 pompiers van Asse (aan elk 2,50 fr., om 's nachts op de meubelen gepast te hebben). De Mazelse veldwachter Pierre Permentier en deze van Merchtem, Louis Rimez, werden ook betrokken in de huldeblijken, maar komen niet voor op de lijst van de te vergoeden personen.

De beraadslaging vermeldt ook nog dat de gemeente alle kosten die die dag gemaakt werden door de vermelde personen in de Mazelse herbergen, zal betalen.

Van een Mazels gemeentelijk brandweerkorps is in het verslag geen sprake. Wij veronderstellen dus dat er geen bestond.

Wij moeten nog zo'n 25 jaar wachten, tot 1894, om in de verslagen van de gemeenteraad iets te vinden dat wijst op de oprichting van een georganiseerde gemeentelijke brandweerdienst. Naast besprekingen en beslissingen voor de benoeming in het Weldadigheidsbureel, de goedkeuring van de rekening van de Kerkfabriek 1892 en de begroting van de Kerkfabriek 1894, wordt op de gemeenteraad van 26 oktober 1893 (verslag nr. 191) (3) beslist over te gaan tot aankoop van brandweermateriaal:

4.

Beradende op den aankoop eener brandspuit,

Gezien de verschillige modellen met bestekken

Na een rijp onderzoek:

Besluit met eenparigheid van stemmen:

Den aankoop eener brandspuit te doen bij den heer Jos: Beduné vader, te Luik; als volgt:

pomp gevende 200 liters water per minuut

450,  
wagen met wielen op ressorts 125,  
2 stukken darmen van 2 meters voor zuigers à 60 fr. 120,  
2     '             '      van 15 meters voor het doen stroomen à 38,75 fr. 77,50
Vervoer tot Assche, gratis                                   franken 772,50

Onmiddellijke betaling met vermindering van 10%
Aldus gedaan in zitting te Maxenzele datum als voren

Op bevel
De Secretaris
Fr.J.A. Verbrugghen

(getekend)

De Burgemeester,

 Jos. Max. Goossens
(getekend)

De begroting 1894, besproken en goedgekeurd op de gemeenteraad van 30 augustus 1893, bevatte geen afzonderlijke post of andere vermelding voor deze relatief belangrijke uitgave.

In de begroting voor 1895, besproken en goedgekeurd in vergadering van 29 oktober 1894, zien wij voor 't eerst een post betreffende het Mazels brandweerkorps. Bij de Gewone uitgaven is een bedrag van 50 fr. voorzien voor 'Belooning aan het vrijwillig pompierskorps'. Bij de 'redens' (wijzigingen begroting van lopende dienstjaar 1894 naar begroting 1895) wordt gemeld 'nieuw krediet genoodzaakt met de inrichting van dezen dienst'.

Vermits de jaarlijkse tabel van de gemeentebegroting slechts de nieuwe of gewijzigde posten ten opzichte van de begroting van het respectievelijk lopend begrotingsjaar weergeeft, komt deze post niet meer afzonderlijk voor in de weergegeven begrotingstabellen voor de volgende jaren, maar blijft het bedrag wel telkenmale voorzien.

De eerstvolgende vermelding van een Mazels pompierskorps vinden wij in het verslag van de gemeenteraad van 15 november 1894 (verslag nr. 198), waarbij een reglement voor het vrijwillig pompierskorps aangenomen werd.

Zitting van den 15 November 1894

Tegenwoordig de heeren Goossens, Burgemeester, De Smedt & Van der

Straeten, Schepenen, Michiels, Van Langenhove, Wynants, raadsleden

Verbrugghen, Secretaris

De gemeenteraad

Neemt het volgende reglement aan van het vrijwillig pompierskorps hetwelk in deze gemeente ingericht wordt

Er is in de gemeente Maxenzele een vrijwillig pompierskorps ingesteld onder het bestuur van het kollege van Burgemeester & Schepenen

Het Korps is samengesteld uit:

Een kapitein-bevelhebber

Een luitenant onderbevelhebber
Twee sergeanten

Twee kaporalen

Pompiers voor allerhande werk

Al de oversten worden door de pompiers gekozen voor eenen termijn van vier jaren, onder goedkeuring van het kollege van Burgemeester & Schepenen.

Om in het korps aangenomen te worden en er deel van te maken, moet men 20 jaar oud zijn, een goed gedrag hebben, zich aan den kapitein-bevelhebber aangeven voor eenen termijn van twee jaren, zijn handteeken plaatsen nevens zijnen naam op eenen daartoe aangeduiden lijst.

Hij die zijn ontslag wil geven moet er den kapitein bevelhebber van verwittigen ten minsten eene maand op voorhand, deze zal het doen geworden aan den Gemeenteraad.

Er bestaat eenen bestuurraad die samengesteld is uit:

De Burgemeester - Voorzitter

De kapitein bevelhebber

De luitenant onderbevelhebber

De twee sergeanten

De twee kaporalen

een dezer leden zal sekretaris-schatbewaarder zijn

Dezen raad mag niet beslissen dan met meerderheid van stemmen en vier aanwezig zijnde leden.

Hij vereenigt zich na elken brand en wanneer de bevelhebber het noodig acht.

Den dienst bestaat in het beoeffenen der pomp en het blusschen van branden, alle twee maanden zullen de pompiers vergaderen om zich te oeffenen met de pomp; eenmaal 's jaars zal het kollege van Burgemeester & Schepenen den staat van het materieel en den vooruitgang der pompiers onderzoeken.

Wanneer er brand in de gemeente ontstaat zullen al de pompiers zich naar het lokaal begeven, wanneer er vier man aanwezig zijn zullen zij met de pomp mogen heenrijden, ter plaats van den brand gekomen zullen zij zich stipt gedragen aan het bevel hunner overheden.

Het overhand behoort aan den kapitein die geene bevelen ontvangt dan van den Burgemeester of plaatsvervanger.

De gemeente verschaft al het noodige materieel

De kapitein bevelhebber verzekerd zich dat het materieel in goeden staat is en gereed om te werken, hij maakt zijn verslag aan de Burgemeester en Schepenen.

Wanneer er brand ontstaat in eene naburige gemeente zal het materieel niet mogen vervoerd worden zonder toelating van Burgemeester & Schepenen.

Wanneer er brand ontstaat zal het gemeentebestuur trachten toelagen te bekomen van de verzekeringsmaatschappijen en van de gemeente alwaar het korps zal gewerkt hebben.

Een gemeentelijk toelage van Vijftig franks zal jaarlijksch in de kas van het korps gestort worden, al het geld zal dienen, 't zij voor de werkzaamheden der leden, 't zij om hen op de eene of andere wijze eene vrolijkheid te verschaffen.

Eene boet van 0,25 fr. zal geeischt worden van al degeene die op de werkzaamheden niet tegenwoordig zijn, tenware zij daartoe geoorlooft waren door den bevelhebber.

In geval van brand zal den pompier die aan de bevelen van den kapitein niet gehoorzaamd, kunnen gestraft worden met eene boete van 0,25 fr. tot Een frank.

Wanneer een pompier door slecht gedrag of kwaadwilligheid het korps zoude schaden, zal hij na den bestuurraad gehoord te hebben door het kollegie van Burgemeester & Schepenen van het korps verwijdert kunnen worden.

Al hetgeen in het tegenwoordig reglement niet is voorzien zal door den bestuurraad onwederroepelijk beslist worden.

Aldus gedaan in zitting te mazenzele datum als voren.

Op bevel
De Secretaris
Fr.J.A. Verbrugghen
(getekend)

De Burgemeester,

Jos. Max. Goossens

(getekend)

In geen enkele van de verslagen van de volgende gemeenteraadsvergaderingen tot eind oktober 1903 vinden wij nog een verwijzing naar het brandweerkorps.

Wie bezorgt ons nog enige verdere informatie over de Mazelse pompiers?

Maurice WILLOCX                 


(1) Vermoedelijk gaat het hier om Joanna Plas ( ° 12-6-1816, + 23-5-1894), weduwe van Joannes Franciscus Goossens ( ° 28-4-1815, x 1-3-1843 J. Plas, + 8-1-1864). 4 van haar 6 kinderen, respectievelijk in 1866, 1874, 1876 en 1876 en zij zelf in 1894 stierven in hun woonhuis op de 'Vossendriesch', nu Vossestraat, op het ouderlijk hof van 't Sas (Goossens-hof, later Wijnants, 'nieuw' Suyses-hof, nu van Eugeen De Coninck). De Popp-kadastergegevens (ca. 1860, art. 426) vermelden de kinderen van Petrus Goossens (vader van Joannes Franciscus) als eigenaars van het hof. Het hof, langs de baan naar Merchtem, grenst aan de gemeenten Asse (overzijde van de straat) en Merchtem (Weyenberg). Het is dus het erg logisch dat de pompierskorpsen van Asse en Merchtem daar voor een belangrijke brand tussenkwamen. Volgens de Popp-kadastergegevens (art. 315) was Joannes Franciscus Goossens ('particuliere') eigenaar van een huis met tuin in Mazel-dorp op perceel A 388 (tuin), 389 (huis), huidige percelen A 389 (hoek Dorp en Kouterbaan, nu woning Dorp nr. 37, café 'In de Sportwereld'). Het gemeenteraadsverslag van 13 aug. 1868 meldt dat de gemeente alle kosten betaalt die die dag gemaakt werden door de pompiers en de rijkswachters in de Mazelse herbergen. Kan dit erop wijzen dat de brand in Mazel-dorp was, waar er uiteraard herbergen waren, eerder dan op de afgelegen hoeve op de Vossendries?

(Genealogische gegevens uit Robert Verstraeten, Alfabetisch repertorium van de families te Mazenzele tussen 1604 en 1890, 1993, nr. 418. Bevestigd en aangevuld met de gegevens uit Jan Lindemans & Maurits Sacré, Oude Brabantsche Geslachten. Nr. 4. Goossens, 1933, en uit de akten Burgerlijke Stand Mazenzele. De bevolkingsregisters zijn echter niet beschikbaar.)

(2) Het verslag, nr. 368, 2e, vermeldt '...l'incendie... qui a reduit en cendres l'habitation et la grange de la veuve Goossens...'. Het huis en de schuur zouden dus volledig verwoest zijn geweest.
(3)

Gemeenteraad samengesteld uit (t.g.v. kiezing van 19 oktober 1890, installatie in vergadering van 22 januari 1891): Josephus Maximilianus Goossens, burgemeester
Josephus Franciscus De Smedt en Ferdinand Van der Straeten, schepenen
Frans Michiels, Jan Frans Wynants, Frans Esselens (afwezig op verg. van 26-10-1893) en Louis Van Langenhove (afwezig op verg. van 26-10-1893), raadsleden.

Gemeentesecretaris: François Jean Antoine Verbrugghen.

J.M. Goossens, ° 15-4-1848, + 8-3-1899, burgemeester Mazenzele 1882-'99, was de zoon van de wed. J.F. Goossens-Plas - zie noot 1.


www.heemkringopwijk.net - Print:
© Heemkring Opwijk-Mazenzele (HOM) 1999-