Enkele gegevens over de Opwijkse vervoerdienst in de 19de eeuw

Transport was in het begin van de 19de eeuw nog steeds een kwestie van man- en paardekracht. Geregelde post- en goederendiensten waren dan ook een belangrijke schakel in het handelsleven.

Op 28 maart en 25 april 1844 vroeg de Opwijkenaar Philippe De Smedt een vergunning aan om een transportdienst te mogen uitbaten tussen Brussel en Opwijk enerzijds en tussen Opwijk en Dendermonde anderzijds. De dienst Brussel-Opwijk zou twee keer per week uitgeoefend worden, nl. op woensdag en vrijdag. Paard en koets vertrokken om middernacht in Opwijk en dienden om 6 uur te Brussel aan te komen. Na de middag, om 13 uur, zou men terug vertrekken, om te 19 uur terug in Opwijk aan te komen. Als tarief voor de te vervoeren goederen rekende De Smedt 1,50 fr. per 100 kg. De dienst Opwijk-Dendermonde zou elke maandag lopen. Om 4 uur 's ochtends zou men in Opwijk vertrekken, zodat men om 7 uur te Dendermonde zou aankomen. De terugtocht zou aangevat worden om 12 uur, terwijl De Smedt verwachtte om te 17 uur terug in Opwijk aan te kunnen komen. (1)

Om zijn vergunning te kunnen krijgen diende een onderzoek de commodo en incommodo ingesteld te worden. Op 25 april 1844 ging dit onderzoek door in Opwijk. Philippe De Smedt drong op enige voortgang aan omdat hij alle transportzaken had stopgezet zolang hij de aangevraagde vergunning nog niet had verkregen. Eenentwintig familiehoofden kwamen een verklaring afleggen waaruit mocht blijken dat Philippe De Smedt de vereiste garanties bood t.o.v. de openbare veiligheid en de veilige bewaring van de hem toevertrouwde goederen. Zij vonden zijn aanvraag zeer goed omdat zodoende een eenvoudiger transportdienst tussen Brussel (aanvoer goederen) en Opwijk (verzending

boter) tot stand zou komen. De gemeenteraad kon dan ook niets anders doen dan een gunstig advies verstrekken aan de Brabantse provinciegouverneur (2).

Het stadsbestuur van Dendermonde daarentegen had in zijn advies van 21 mei 1844 aan de Oostvlaamse provinciegouverneur toch enige twijfels geuit t.o.v. de persoon van de rekwestrant. Deze was immers totaal onbekend en dus kon men niets zeggen over zijn garanties t.o.v. 'du bon ordre public' en 'la surêté des marchandises'. Op 8 juni 1844 kreeg Philippe De Smedt van het Ministerie van Openbare Werken zijn transportvergunning (3).

Dat naast de dienst naar Brussel ook de maandagse marktroute naar en van Dendermonde goed in de markt lag, kan blijken uit het feit dat op 30 januari 1851 de Merchtemnaar Jean-Louis Van Ingelgem een aanvraag voor een vergunning voor deze dienst deed. Zijn wekelijkse dienst zou te Merchtem vertrekken, in de zomerperiode om 6 uur 's ochtends, in de winterperiode om 6u30, en over Opwijk en Lebbeke lopen. Het vertrekuur te Dendermonde zou steeds om 13 uur zijn. Het tarief voor het transport van goederen was eveneens 1,50 fr. per 100 kg. Daarnaast konden er ook reizigers mee, dit voor 1 fr. per plaats. De Dendermondse burgemeester Sarens-Rousseau stelde in zijn advies van 21 februari 1851 dat over de betrouwbaarheid van de aanvraag het Merchtems gemeentebestuur diende geraadpleegd te worden. Desondanks was men wel de mening toegedaan dat deze vergunning mocht afgeleverd worden, aangezien de dienst van J.L Mosmans sedert 15 mei 1848 opgehouden had te bestaan en dat verschillende personen van Merchtem en omgeving toch regelmatige bezoekers waren van de Dendermondse markt. Vanwege Philippe De Smedt kwam er geen protest tegen deze aanvraag. Blijkbaar werkten beide diensten aanvullend. Op 10 april 1851 werd de vergunning dan ook zonder problemen afgeleverd (4).

De goederendienst van Philippe De Smedt werd overgenomen door zijn zoon Zander (5) en verliep blijkbaar steeds zonder problemen (6). Op 27 november 1868 verstuurde 'voiturier' De Smedt een verzoekschrift met de vraag om zijn vergunning over te kunnen dragen aan de Opwijkse landbouwer Louis-Martin Raes. Het Dendermondse stadsbestuur had geen enkel bezwaar tegen deze overdracht. Op 4 maart 1869 kon het Ministerie van Openbare Werken dan ook de overdracht officieel goedkeuren (7).

Lang zal deze gemakkelijke bijkomende broodwinning voor landbouwer Raes niet meer stand gehouden hebben, want op 18 mei 1879 werd de spoorlijn Dendermonde-Asse, met stations in Lebbeke, Opwijk en Merchtem, geopend (8).

Harry VAN ROYEN