Opnieuw afschaffing van voetwegen ?

De gemeenteraad van 19 december 2002 nam beslissingen en adviseerde de definitieve gedeeltelijke afschaffing van de buurtwegen nrs. 61 en 64 (tussen Marktstraat en Ringlaan).

De N.V. Bouwadvies Jacky Lefevre (uit Hamme) diende recentelijk bij het Opwijks gemeentebestuur een aanvraag in voor de gedeeltelijke afschaffing van de voetwegen nrs. 57, 61 en 112. Het betreft de delen in het gebied tussen de Heirbaan, de straat Esp, de Klaarstraat en de bestaande verkavelingen langsheen de straat Rubensveld. Het is de bedoeling om het grootste gedeelte (ca. 8 ha) van de nu nog open ruimte tussen deze straten te verkavelen (ca. 70 à 100 percelen ?). Het ganse gebied ligt in de Esp.

De centrale as van deze verkaveling  wordt een nieuwe straat tussen de Heirbaan (nabij de aansluiting van de Kouterbaan, dus zowat aan de voet van de viaduct - kant dorp) en de hoek Klaarstraat-Esp (op de plaats van het huidig groen rustpleintje dat zou verdwijnen). Deze nieuwe baan heeft in het verkavelingsontwerp een behoorlijk aantal bochten teneinde een maximum aantal bouwpercelen te bekomen. Desondanks dreigt deze baan, dwars door de verkaveling,  een drukke verkeersweg te worden (o.a. met heel wat vrachtwagens). Zij zal immers een directe verbinding vormen tussen enerzijds de banen naar Lebbeke en Buggenhout en anderzijds de Opwijkse ringweg (Heiveld en Karenveldstraat, richting Aalst, Asse, Merchtem,...).

Buurtwegen zijn overwegend (maar niet uitsluitend) de landelijke verbindingswegen zoals de voetwegen, kerkwegels, veldwegen, molenwegen,.... Zij werden wettelijk vastgelegd (wet van 10 april 1841 en latere wijzigingen) en geïnventariseerd in de gemeentelijke Atlas der Buurtwegen 1843-'46).

Heden ten dage zijn de buurtwegen (of zouden het moeten zijn) een belangrijk  en veilig alternatief voor onze onveilige verkeerswegen (waartoe ook onze Heirbaan, Klaarstraat,... -zonder fietspaden- behoren) ten behoeve van de zachte en zwakke weggebruiker (voetgangers, wandelaars met kinderwagens, fietsers,...). Zij hebben een erg belangrijke recreatieve rol (wandelaars,...) maar ook als veilige weg voor onze fietsende jeugd van en naar de scholen. Velen hebben daarenboven een duidelijke landschappelijke en cultuurhistorische waarde.

Buurtwegen behoren toe aan de ganse gemeenschap, en niet alleen aan de aangelanden of aan de eigenaars over wiens perceel zij lopen.

Ofwel is de bedding van een buurtweg eigendom van de overheid (gemeente, dus de ganse gemeenschap), ofwel ligt hij op private eigendom (wat het geval is met de betrokken wegen in de Esp). Maar ook dan heerst er bij de buurtweg een wettelijk vastgelegde publiekrechtelijke erfdienstbaarheid van doorgang (voor iedereen).

Buurtwegwijzigingen (en dus ook gedeeltelijke afschaffingen) kunnen slechts verantwoord zijn omwille van het algemeen nut.

In het geval van de gevraagde afschaffingen is dit zeker niet het geval. De geplande afschaffingen (zonder vervanging) komen enkel de zakelijke en persoonlijk financiële belangen van de verkavelaars ten goede.

Het aanvraagdossier voor de afschaffing van de voetwegen binnen het bewuste gebied (met aanduiding van de nieuwe wegenissen) voorziet geen enkele vervanging voor de specifieke functie van de bestaande voetwegen.

Het Ontwerp gemeentelijk ruimtelijk structuurplan, waarvoor het openbaar onderzoek afgesloten werd begin december 2002, pleit op diverse plaatsen voor een herwaardering van onze voet- en buurtwegen. Zo lezen wij bijvoorbeeld in het Richtinggevend gedeelte, bij III. Veelzijdig Opwijk: ontwikkelingsperspectieven voor deelruimten - 1. Gewenste ruimtelijke ontwikkeling van de hoofdkern, 1.1. Ruimtelijke principes: 'Er wordt een netwerk van voet- en fietswegen door het bebouwde weefsel gevormd in aansluiting op voet- en fietswegen buiten de hoofdkern.', bij IV. Samenhangend Opwijk: ontwikkelingsperspectieven voor deelstructuren: '- uitwerken van een hiërarchie voor het wegennet en uitbouwen van een veilig netwerk voor fietsers en voetgangers in een gewenste ruimtelijke verkeers- en vervoersstructuur.', bij IV. Samenhangend Opwijk: ontwikkelingsperspectieven voor deelstructuren, 4. Gewenste ruimtelijk verkeers- en vervoersstructuur , 4.1. Beleidsdoelstellingen: 'Uitbouwen van het netwerk voor langzaam verkeer. Het netwerk voor langzaam verkeer (met de nadruk op fietsers en voetgangers) moet toelaten om op een veilige manier het grondgebied van Opwijk te doorkruisen. De meeste aandacht gaat daarbij uit naar de toevalswegen naar de verschillende scholen en naar de stationsomgeving. Potentiële conflictpunten met het wegverkeer worden vermeden.' en in het Bindend gedeelte, onder punt 23: '- het bepalen van inrichtingsprincipes voor de integratie van recreatieve elementen (bijvoorbeeld herwaardering van voetwegen), de uitbouw van de bossen en de versterking van de waardevolle landschapselementen.'.

Wij menen dat de gevraagde afschaffing van delen van de voetwegen nrs. 57, 61 en 112 niet past in de objectieven vooropgesteld in het Ontwerp structuurplan Opwijk.

De aanvraag voor een buurtwegwijziging wordt onderworpen aan een openbaar onderzoek. De gemeenteraad geeft advies. De Bestendige Deputatie van de provincie neemt de beslissing. De gemeente maakt de beslissing van de Bestendige Deputatie bekend aan de bevolking.

De gemeente Opwijk is eigenaar van één van de percelen in het betrokken gebied in de Esp.

Op 16 oktober 2002 gaf het gemeentebestuur (College van Burgemeester en Schepenen), blijkbaar zonder enige tussenkomst van de gemeenteraad, een onderhandse volmacht aan de N.V. Bouwadvies Jacky Lefevre (Hamme) of haar aangestelden 'om alle nuttige en nodige handelingen te stellen voor het afschaffen of verleggen van de bestaande voetwegen die op nagemeld perceel gelegen zijn.'. Met andere woorden: het gemeentebestuur koos reeds voor afschaffing van de voetwegen !

Men kan zich dan natuurlijk de vraag stellen wat nog de zin en de waarde is van een openbaar onderzoek als het gemeentebestuur reeds een dergelijke beslissing nam. Kan de gemeenteraad in dergelijke omstandigheden, in alle objectiviteit en zonder bevooroordeling, nog een ernstig advies geven ?

Het openbaar onderzoek voor de afschaffing van de bewuste delen van de voetwegen wordt afgesloten op  22 januari 2003.

Opmerkingen, bezwaren, voorstellen,... op de vraag voor afschaffing kunnen ingediend worden bij het College van Burgemeester en Schepenen tot 11 uur woensdagvoormiddag 22 januari 2003 op het gemeentehuis-GAC II (Ringlaan).